AKTUALNOŚCI
Kaukaskie akcenty na „Brave Festival”, Wrocław, 7-14 lipca
„Zatopione pieśni” to tytuł trzeciej edycji „Brave Festival” w Wrocławiu, który trwa od soboty do soboty, w dniach 7-14 lipca. Dla polskiej publiczności wystąpią ludzie z całego świata, którzy postanowili chronić własną kulturę, tradycję, duchowość i wrażliwość. Mówi o ludziach kultywujących tajemnice zawarte w pieśniach, w obrzędach i rytuałach.
Gwiazdą festiwalu będzie azerski wokalista Alim Qasimov z zespołem, który jest mistrzem mugham – modalnego śpiewu popularnego w górach Kaukazu.
Kaukaskie akcenty festiwalu to również tradycyjna muzyka gruzińska w wykonaniu zespółu Wachtanguri.
Dokładny program „Brave Festival” można znaleźć na stronie: www.bravefestival.pl
Azerbejdżański mugam
Tradycyjna forma muzyczna znana w Azerbejdżanie jako mugam to precyzyjnie skonstruowana kompozycja wokalno-muzyczna, charakteryzująca się dużym stopniem improwizacji. Mugam, uważany za klasyczną muzykę Azerbejdżanu, wykorzystuje elementy melodii ludowych oraz pieśni bardów, rytmy i techniki performance’u. Można ją usłyszeć w bardzo różnych miejscach Azerbejdżanu. Ten niezwykle kunsztowny gatunek muzyczny wykonywany jest przez śpiewaka lub śpiewaczkę, występujących przy akompaniamencie muzyków grających na tradycyjnych instrumentach, takich jak: tar (11-strunowa lutnia o długiej szyjce), kemancza (4-strunowe szpiczaste skrzypce) i def (rodzaj dużego tamburyna). Ponieważ w przypadku mugam nie ma jednej określonej formy transkrypcji, różnorodne wersje są przekazywane przez mistrzów, którzy osobiście uczą studentów sztuki improwizacji, by zagwarantować wirtuozerię i różnorodność artystycznej ekspresji. Współczesne interpretacje tego gatunku odzwierciedlają różne okresy złożonej historii Azerbejdżanu, w szczególności kontakty z Persami, Ormianami i Gruzinami, jak również z Turkami. Mugam ma wspólne artystyczne cechy z irackim maquam, perskim radif i tureckim makam.
W przeszłości mugam był głównie wykonywany z okazji dwóch świeckich uroczystości: azerbejdżańskiej tradycyjnej uczty weselnej (toy) lub współczesnego przyjęcia weselnego, a także podczas majles - kameralnego spotkania znawców tej sztuki w prywatnych domach. Był on również kultywowany przez członków zakonu Sufi i wykonawców dramatów religijnych, znanych jako ta’zie lub szabih. Oficjalne i nieoficjalne konkursy miały na celu rozsławienie znakomitych muzyków. Środowisko miejskie, które sprzyjało rozwojowi mugam w różnorodnych kontekstach społecznych i religijnych, nie przetrwało zmian politycznych i społecznych w XX wieku, szczególnie włączenia Azerbejdżanu do Związku Radzieckiego. W dodatku mugam straciło część swoich estetycznych i ekspresyjnych cech, głównie ze względu na wpływy zachodnie. Jest to szczególnie widoczne w sposobie, w jaki współcześni muzycy występują i przekazują swoje umiejętności młodszym pokoleniom. (www.unesco.pl)
Azerbejdżański mugam znajduje się na światowej liście dziedzictwa niematerialnego UNESCO.
Gruziński śpiew polifoniczny
Zespół Vakhtanguri wykonuje pieśni z ich rodzinnego regionu - Gurii w zachodniej Gruzji. Rejon ten do dziś jest swoistym tyglem wielokulturowym, w którym przenikają się silne wpływy sztuki rzymskiej, perskiej, tureckiej i rosyjskiej. W efekcie tamtejsza tradycja muzyczna od wieków niezmiennie silnie uwodzi bogactwem i różno- rodnością, a jej perfekcyjne wykonanie zachwyca zarówno profesjonalnych śpiewaków, jak i przypadkowych słuchaczy.
„Śpiew ludowy zajmuje czołowe miejsce w gruzińskiej kulturze. Pieśni polifoniczne śpiewane w języku gruzińskim należą do tradycji świeckiej kraju, którego język i kultura były przez długi czas represjonowane przez kolejnych najeźdźców. W Gruzji spotyka się trzy rodzaje polifonii: polifonia złożona, która jest powszechna w Swaneti; dialog polifoniczny wykonywany z akompaniamentem kontrabasu, często spotykany we wschodniej Gruzji (Kaketi) oraz polifonia kontrastowa, złożona z trzech w znacznej mierze improwizowanych fragmentów, która jest popularna w zachodniej Gruzji.” (www.unesco.pl)
Guria, granicząca na swym wschodnim krańcu z Morzem Czarnym, jest obszarem, w którym wielokulturowe tradycje zaowocowały bardzo szczególną muzyką. Zwłaszcza interesujące jest swoiste jodłowanie, zwane krimanchuli, wymagające dużych umiejętności wokalnych. Jodlowaniu towarzyszy głos przeciwstawny, gamqivani; nadają one pieśniom Gurii indywidualnej, doskonale rozpoznawalnej barwy.
Gruziński śpiew polifoniczny również znajduje się na światowej liście dziedzictwa niematerialnego UNESCO.
źródło: www.bravefestival.pl
AZERBEJDŻAN
GRUZJA