strona główna GRUZJA - Geografia i przyroda Budowa geologiczna

Budowa geologiczna

Terytorium Gruzji leży w strefie fałdowa?alpejskich rozciągającej si?od Atlasu i Gór Betyckich a?po Archipelag Sundajski. Jej terytorium obejmuje zatem dość młody i bardzo mobilny fragment skorupy ziemskiej, który w głównym zarysie ukształtowa?si?dopiero podczas ostatnich ruchów górotwórczych tj. w erze kenozoicznej.

Na terenie Gruzji ciągle występuj?dynamiczne zjawiska geologiczne, których energia bierze si?z kolizji płyt litosfery. Zarówno malownicze góry Kaukazu, jak równie?dzisiejsze trzęsienia ziemi to efekt parcia Płyty Arabskiej na północ. Jej ruch prowadzi do "czołowego zderzenia" z Płyt?Euroazjatyck?i rozsuwania na boki dwóch mniejszych fragmentów skorupy ziemskiej - Płyty Irańskiej i Anatolijskiej (Tureckiej). Towarzysz?temu silne naprężenia prowadzące m.in. do spęka?w postaci uskoków tektonicznych.

Większość ska?spotykanych w Gruzji powstało w erze mezozoicznej i kenozoicznej a więc ich wiek na ogół nie przekracza 250 mln lat. Największe powierzchnie zajmuj?skały osadowe, utworzone w pradawnym Oceanie Tetydy, czyli wapienie, dolomity, margle, piaskowce, zlepieńce i utwory fliszowe. Niewiele mniejszy obszar pokrywaj?produkty intensywnego wulkanizmu, który istnia?tu całkiem niedawno, bo w trzeciorzędzie. Ostatnie erupcje datuje si?na czwarte tysiąclecie przed Chrystusem, czyli trwający obecnie holocen. Pozostały po nich wyraźne formy terenu takie jak stożki i jeziora wulkaniczne. Niepodważalnym świadectwem wulkanicznej przeszłości s?skały wylewne np. bazalty, andezyty, porfiry i dużej miąższości tufy. W kilku regionach odsłaniaj?si?na powierzchni stare paleozoiczne granity, dioryty i sjenity, które powstały na znacznych głębokościach w magmowych intruzjach (np. batolitach, lakkolitach). Granity buduj?m.in. słynn?Ścian?Bezingi, której trzy wierzchołki przekraczaj?5 tys. metrów.

Mimo stosunkowo niewielkiej powierzchni kraju jego budowa geologiczna jest dość złożona. Dominuj?w niej strefy fałdów, zrębów i zapadlisk. W północno-wschodniej części Gruzji nadrzędn?jednostk?geotektoniczn?jest Antyklinorium Głównego Grzbietu Kaukaskiego, podążając na południowy-zachód natrafiamy na kolejne struktury: Główny Grzbiet Kaukazu, System Fałdowy Południowego Skłonu Głównego Grzbietu, Stref?Międzygórsk?(Gruzińsk?, Adżarsko-Trialecki System Fałdowy i wreszcie Stref?Artwińsko-Bolnisk?(Somcheck?.