Bagrati (ang. Bagrat’s Cathedral) 
lokalizacja: miasto Kutaisi, region Imeretia)
Symbolem miasta Kutaisi i jego największą atrakcją jest niewątpliwie katedra Bagrati, którą w 1994 r. wpisano (wraz z klasztorem Gelati) na listę światowego dziedzictwa kulturalnego i przyrodniczego UNESCO (nr 710). Budowę świątyni ukończono w 1003 roku, za panowania króla Bagrata III. Pamięć o fundatorze sprawiła, że z czasem przyjęło się określenie “katedra Bagrati”, choć jej właściwa nazwa to “Katedra Wniebowzięcia N.M.P.”.
Katedra należy do najwspanialszych zabytków kultury gruzińskiej “złotego wieku”. Choć od kilkuset lat świątynia jest ruiną to nadal zadziwia swym rozmachem, formą i wspaniałymi zdobieniami.
Tragiczny dla budowli okazał się rok 1691. Wtedy zachodnie regiony Gruzji zostały ponownie najechane przez dzikie hordy Turków Osmańskich. Najeźdźcy wysadzili w powietrze centralną część świątyni. Efektem wybuchu było zawalenie się głównej kopuły i dachu.
W 2001 r. opiekę nad świątynią przejął Gruziński Kościół Autokefaliczny. Dziś odbywają się tam nabożeństwa. Katedrę Bagrati licznie odwiedzają turyści oraz pielgrzymi.
Budowla ta opiera się na systemie krzyżowo -kopułowym z wysuniętymi na południe i północ ramionami krzyża zakończonymi apsydami, które od zewnątrz zamknięte są w płaskim licu ściany. W geometrycznym centrum umieszczona została kopuła, oparta na potężnych filarach. Apsyda ołtarzowa oraz niewielkie apsydy w pomieszczeniach bocznych od zewnątrz zostały wtopione w płaski mur i oddzielone głębokimi wnękami. W narożnikach od strony zachodniej umieszczono wieże, z których jedna się zachowała. Od strony zewnętrznej najwięcej uwagi architekt poświęcił portykowi południowy, gdzie znajdowało się główne wejście do świątyni. Otwierało się ono wielkim ostrym łukiem, za którym na dwóch ośmiobocznych filarach umieszczono arkadę z trzech łuków. Na pozostałych fasadach dekoracje zostały zdominowane przez arkady, które w umiejętny sposób zostały dopasowane do różnych wysokości poszczególnych fragmentów ścian. Zabytek stoi na szczycie wzgórza Ukimerioni.
AZERBEJDŻAN
GRUZJA